Gönüllü, Güvenli, Onurlu ve Düzenli Geri Dönüş
Gönüllü, Güvenli, Onurlu ve Düzenli Geri Dönüş Nedir?
Gönüllü geri dönüş uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamında bulunan yabancının; vatandaşı olduğu, daha önce ikamet ettiği, koruması altında veya herhangi bir şekilde yasal olarak bulunduğu ülkeye kendi iradesiyle veya koruma ihtiyacının ortadan kalktığı hallerde organize edilen programlar kapsamında geri dönmesidir. Söz konusu dönüşün gönüllü olması için kişinin hür iradesiyle karar vermiş olması gerekmektedir.
Gönüllü Geri Dönüşlerde Temel İlkeler
Geri dönüşlerde uluslararası hukuka uygun bir şekilde gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüş prensipleri doğrultusunda hareket edilmektedir.
Ülkemizde geçici koruma ya da uluslararası koruma altında bulunan hiçbir yabancı kaynak ülkesine zorla gönderilmemekte; ülkesine geri dönmesi konusunda bir baskıya maruz bırakılmamaktadır.
Bununla birlikte geri dönenlerin insan onuruna yaraşır bir hayat standardına sahip olmasına önem verilmektedir.
Geri dönüşlerin sürekliliğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlanması adına geri dönenlerin yeniden entegrasyonu üzerinde hassasiyetle durulmaktadır.
Gönüllü, Güvenli, Onurlu Ve Düzenli Geri Dönüş İşlemleri
1. Başvuru İçin Randevu Alma
Gönüllü geri dönüş yapmak isteyen Suriyeli, randevu.goc.gov.tr adresi üzerinden ikamet ettiği şehirdeki il göç idaresi müdürlüğünden randevu alır.
• Randevu gün ve saati SMS yoluyla bildirilmektedir.
• Randevu alınırken sistemden hangi sınır kapısından çıkış yapılacağının belirtilmesi gerekmektedir.
2. İl Göç İdaresi Müdürlüğüne Gitme
Gönüllü geri dönüş işlemleri yabancının kayıtlı olduğu kimlik ilinde yapılması esastır.Gönüllü geri dönüş yapmak üzere randevu gün ve saatinde ikamet ettiği şehirdeki il göç idaresi müdürlüğüne başvuranların öncelikle parmak izi ve gerekli sorgulamaları yapılır. Sonrasında il müdürlüğü tarafından “Gönüllü Geri Dönüş Formu” ve çıkış yapılacak sınır kapısının bulunduğu şehre seyahatleri için 15 gün süreli “Yol İzin Belgesi” düzenlenir.
3. Sınır Kapısı İşlemleri
Parmak izi doğrulamaları yapılır.
Evrak kontrollerinde eksik evrakı bulunanların mümkünse evrakları tamamlanır.
• Gönüllü geri dönüş yapacakların kendilerine verilen "Yol İzin Belgesi" süresi içerisinde çıkış yapacağı sınır kapısına gitmesi gerekmektedir.
• Sınır kapısındaki işlemleri esnasında barınma ihtiyacı olanlar, işlemleri süresince geçici barınma merkezlerinde barındırılmaktadır.
4. Çıkış İşlemleri
Sınır Kapısındaki il göç idaresi müdürlüğü tarafından işlemleri tamamlananların, gümrük işlemleri ardından sınır kapısından çıkışı sağlanır.
• Gönüllü geri dönüş yapanların "Geçici Koruma Kimlik Belgesi" teslim alınmaktadır.
Gönüllü Geri Dönüş Randevu İşlemleri
Geçici koruma kapsamındaki yabancılardan gönüllü geri dönüş talebinde bulunanlar hakkında ikamet ettiği il valiliği tarafından "Gönüllü Geri Dönüş Formu" düzenlenmektedir. Geçici koruma kapsamında ülkemizde bulunan Suriyelilerin gönüllü geri dönüş işlemleri uluslararası örgütler ve sivil toplum kuruluşları gözetiminde yürütülmektedir. Gönüllü geri dönüş süreçlerinin bağımsız gözetimi bu şekilde sağlanmaktadır. Suriyeli yabancıların gönüllü geri dönüşlerinde yabancı için düzenlenen "Gönüllü Geri Dönüş Formu" Göç İdaresi Başkanlığı yetkililerinin yanı sıra Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) temsilcisi, BMMYK temsilcilisinin bulunamaması durumunda Kızılay yetkilisi tarafından da imzalanmaktadır. BMMYK ve Kızılay yetkililerinin bulunmaması halinde valiliklerce uygun görülen sivil toplum kuruluşu temsilcisi veya valilik insan hakları ve eşitlik kurulu görevlisi tarafından imzalanmaktadır.
Gönüllü geri dönüş işlemleri tamamlanan yabancılara işlemlerinin akabinde ülkemizden çıkış yapacakları sınır iline gidebilmeleri amacıyla 15 gün süreli "Yol İzin Belgesi" düzenlenir.
Gönüllü geri dönüş işlemleri halihazırda İstanbul ve Ankara hava sınır kapıları ile Hatay (Cilvegözü-Yayladağı-Zeytindalı), Kilis (Öncüpınar-Çobanbey), Şanlıurfa (Akçakale-Ceylanpınar) ve Gaziantep (Karkamış) kara sınır kapılarından yürütülmektedir.
İkamet illeri tarafından gerekli belgeleri düzenlenerek sınır kapılarına yönlendirilen yabancılar hakkında gerekli tahkikatların yapılmasına müteakip bu yabancıların ülkemizden çıkışları sağlanır ve "Geçici Koruma Kimlik Belgeleri" teslim alınarak imha edilir. Gönüllü geri dönüş kapsamında ülkemizden çıkışı gerçekleştirilen yabancılar hakkında çıkış yaptıkları kara sınır kapısı tarafından ilgili tahdit kodu girilir ve geçici korumaları "Gönüllü Geri Dönüş" sebebiyle sonlandırılır.
GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞLER HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
1. Gönüllü Geri Dönüş (GGD) nedir?
Gönüllü geri dönüş, uluslararası koruma veya geçici koruma kapsamındaki bir yabancının kendi hür iradesiyle gönüllü olarak kendi ülkesine dönmesidir. Bu dönüş güvenli ve onurlu bir şekilde gerçekleşmelidir. Söz konusu dönüşün bu unsurlarının hepsi bir arada olmadığında gönüllü geri dönüşten bahsetmek mümkün değildir.
Türkiye bu kapsamda yabancıların ülkelerine geri dönüşlerinde “güvenli, gönüllü, onurlu ve düzenli geri dönüş” prensibini esas almaktadır.
2. Neden Gönüllü Geri Dönüş?
Gönüllü geri dönüş, birçok farklı sebep ve motivasyondan dolayı tercih edilebilir. Bu sebeplerden ilk ve en önemlisi kitlesel akına neden olan koşulların ortadan kalkmasıdır. Bunun yanı sıra vatan özlemi, kendi ülkesinde ekonomik fırsatların gelişmesi, sosyal ve kültürel nedenler, bulunduğu ülkeye entegrasyon zorlukları gibi göçmenlerin kişisel, sosyal, kültürel ve ekonomik nedenlerle tercih edebilecekleri bir süreçtir.
3. Gönüllü Geri Dönüş nasıl yapılır?
Gönüllü geri dönüş işlemleri Göç İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Kendi rızasıyla ülkesine geri dönüş yapmak isteyen yabancılar ikamet illerindeki İl Göç İdaresi Müdürlüklerine müracaat ederek gönüllü geri dönüş işlemlerini başlatabilmektedir. İl Göç İdaresi Müdürlüklerinde müracaat sahiplerine prosedürler hakkında gerekli bilgiler verilmektedir.
4. Gönüllü Geri Dönüş Hangi Sınır Kapılarından Yapılmaktadır?
Gönüllü geri dönüş işlemleri halihazırda İstanbul ve Ankara hava sınır kapıları ile Hatay (Cilvegözü-Yayladağı-Zeytindalı), Kilis (Öncüpınar-Çobanbey), Şanlıurfa (Akçakale-Ceylanpınar) ve Gaziantep (Karkamış) kara sınır kapılarından yürütülmektedir.